Jeżeli byśmy chcieli zaznaczyć precyzyjne granice krainy kaszubskiej, zapewne zadanie to się nie powiedzie. Kaszuby to rejon kulturalny, a nie historyczny, zatem nie możemy z całą pewnością ustalić, gdzie sięgają.
Jedno nie podlega niemniej jednak dyskusji – na ich obszarze znajdują się jedne z najśliczniejszych zakamarków w Polsce: plaże, lasy i jeziora. Nadzwyczaj bogata jest tutejsza kultura materialna, której nieodzownym symbolem i esencją jest Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich.

Krajobraz, Kaszuby

Autor: Szymon Nitka
Źródło: http://www.flickr.com
Nadzwyczaj rozległy i posiadający niezliczoną ilość atrakcji najstarszy polski skansen, zlokalizowany jest w pięknym miejscu nad Jeziorem Gołuń. Jego dzieje sięgają 1906 r., kiedy Teodor i Izydora Gulkowscy umieścili w osiemnasto-wiecznej chałupie podcieniowej kupionej od majętnego chłopa, pierwsze kaszubskie pamiątki. Ich celem było nie tylko zachowanie okazów, ale także kultywowanie kaszubskich tradycji i rzemiosła.

Niezwykle zasłużeni twórcy skansenu spoczywają obecnie na wzgórzu, na terenie muzeum. Na dzień dzisiejszy obiekt zajmuje dwadzieścia dwa hektary i gromadzi niezliczoną liczbę cennych, kaszubskich zabytków. Można tu podziwiać między innymi zagrody, dworki szlacheckie, założenia dworskie, chałupy, wiejską szkołę, kościół, tartak, kuźnię oraz dwa wiatraki z 1876 r. (koźlak i holender). Wszystkie wnętrza wyposażono w tradycyjne sprzęty. Utworzono również bardzo dużo wystaw tematycznych.

Zdecydowanie najstarszym i jednocześnie najcenniejszym obiektem w skansenie jest wykonany z drewna kościół świętej Barbary z około tysiąc siedemsetnego roku, który przeniesiono tu z miejscowości Swornegacie. W trakcie odwiedzin w muzeum turyści mogą wziąć udział w wielu pokazach: pracy w kuźni i w tartaku, krycia dachu, mielenia zboża, tłuczenia kaszy, wyrobu plecionek czy też dekoracji wnętrz. Poza tym odbywa się tutaj mnóstwo interesujących imprez religijno – folklorystycznych, m.in. obchody Wielkiego Tygodnia i Bożego Narodzenia oraz Jarmark Wdzydzki. Należy wspomnieć, że Wdzydze Kiszewskie to też znakomite miejsce na wakacyjny wypoczynek, bowiem dysponuje różnorodną bazą noclegową, gastronomiczną i rekreacyjną. Na tradycyjny kaszubski obiad należy udać się do karczmy w dworku obok wejścia do skansenu, gdzie serwowane są specjały lokalnej kuchni.

Wdzydze Kiszewskie to nie jedyna kaszubska miejscowość, którą warto zwiedzić. Bez wątpienia powinno się zaplanować wizytę w Chmielnie stanowiącym centrum kaszubskiej ceramiki. Tutejszy warsztat rodziny Neclów funkcjonujący od ponad 100 lat jest udostępniony do zwiedzania i oferuje bogaty wybór produktów ozdobionych w typowym, kaszubskim stylu. Znane są także Kartuzy – stolica Szwajcarii Kaszubskiej. Miasteczko w sposób szczególny wyróżnia się kulturą, tradycjami i językiem miejscowej ludności. Najcenniejszym zabytkiem Kartuz jest zespół klasztorny Kartuzów. Z pierwotnej, gotyckiej formy obiektu uchowały się fragmenty krużganków, refektarz i przebudowane budynki gospodarcze. Atrakcyjnym akcentem jest barokowy dach w kształcie wieka trumny.

By w pełni docenić piękno urzekającego krajobrazu Kaszub, powinno się spędzić tu chociażby parę dni, a podczas trwania urlopu wspiąć się na wieżę widokową na Wieżycy – najwyższym wniesieniu morenowych Wzgórz Szymbarskich (trzysta dwadzieścia dziewięć metrów nad poziomem morza). Wzgórze to jest objęte ochroną rezerwatową w ramach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Dużą atrakcją przyrodniczą jest również ośmiokilometrowy Jar rzeki Raduni, nazywany potocznie Babim Dołem. Został on objęty ochroną w postaci rezerwatu krajobrazowego w 1972 r.. Rzeka ma tutaj niezwykle urozmaicony przebieg, a sam zakątek wyróżnia się nadzwyczajnym pięknem. Wybierają na wakacje – hotele konferencyjne zakopane dwa tysiące czternaście Kaszuby należy zaplanować pieszą wędrówkę na terenie wysoczyzny Kępy Redłowskiej w nadmorskiej dzielnicy Gdyni, gdzie zobaczyć można cudowny, spadzisty klif i kawałeczek naturalnego lasu bukowego z rosnącym tu jarząbem szwedzkim będącym pod ścisłą ochroną.

Jedno z wielu kaszubskich podań mówi, że Bóg tworząc świat, zapomniał o Kaszubach. Ponieważ jednakże po innych, stworzonych już krainach zostały najrozmaitsze resztki – morze, jeziora, rzeki, pagórki, doliny, plaże, bory i lasy – użył je, by powstała Szwajcaria Kaszubska, czyli kraina bogata we wszystko.

Sporo przydatnych informacji oraz opcji noclegowych można sprawdzić pod adresem .